بررسی موسیقی در چهار فیلم از ون کار وای

کیوان هنرمند                                                                                                                      صفحه اسلی       صفحه قبلی

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

ون کار وای(Won Kar Way):

نویسنده کارگردان و تهیه کننده‌ای که به نظر می‌رسد کاملا شیفته موسیقی است. کارگردانی که از چادوی ترکیب موسیقی با عکس‌های زیبا، تصاویر گیرا و مفاهیم ذهنی و درونی آگاهی دارد و بخش مهمی از ارتباط با بیننده را بر عهده موسیقی می‌گدارد. با موسیقی به وجد می‌آید و در عالم خارج ا ز سینما هم، با موسیقی درهم می‌آمیزد و گاهی با شنیدن یک قطعه موسیقی، ایده‌ای جدید برای ساخت یک فیلم، به ذهنش می‌رسد.  کارگردانی هنگ کنگی، شناخته شده و جهانی، که  موفق شده است  فیلم‌هایی هنری، اما با استقبال خوب عمومی  بسازد و یکی از چهره‌های موفق سینمای آسیا شود.

در این مقاله به بررسی موسقی چهار فیلم از آثار ون کار وای می‌پردازیم که به ترتیب سال‌ اتمام پروژه فیلم عبارتند از:

Chungking Express 1994

In the mood for Love 2000

2064: 2004

Eros (the hand episode):2004

Chungking Express

محصول 1994. فیلمی بسیار زیبا در مورد تنهایی، عشق و ارتباط انسانی. فیلم در دو بخش به ارتباط فکری و دهنی و اجتماعی دو پلیس جوان، یکی لباس شخصی و با شماره 223 و دیگری در لباس نظامی با شماره 664. این دو بخش، مجزا از یکدیگر و به صورت خطی (و نه موازی) دنبال می‌شوند که در انتهای بخش اول، با روشی بسیار جالب، بخش دوم آغاز می‌شود.

آهنگساز فیلم Frankie chan Fan-ken  است که خود بازیگر، کارگردان تهیه کننده و نویسنده است.

 از سال 1974 ساخت موسیقی فیلم را شروع کرده است و تا سال 1994 که ساخت موسیقی این فیلم را شروع کرد، در ساخت 57 فیلم، همکاری داشته است. و این تجربه‌ایی بسیار عالی برای آهنگساز محسوب می‌شود. و این مستله سطح توقع یک شنونده حرفه‌ای موسیقی را بالاتر می‌برد که به نطر من این آهنگساز در سصح بالا نتوانسته است این مستولیت را انجام دهد. تیتراژ فیلم با موسیقی الکترونیک، با ساختار یک اورتور کلاسیک آغاز می‌شود. صدای سازها، خیلی ابتدایی و اجرای آن بنظر می‌رسد توسط MIDI انجام شده باشد. موسیقی‌ای که از ساختاری زیبا ولی اجرایی ضعبف ( در مقایسه با سطوح عالی جهان) برخوردار است. شاید بتوان با طرح این مسئله که این نوع صدا دهی و این جنس صدا مورد نظر بوده است، توجیهی برای این نقص ارائه داد، اما به نظر شخصی من، این صدا دهی، برای این فیلم، توجیهی ندارد.

در بخش‌های ابتدایی فیلم، با وارد شدن به هر محیطی، موسیقی مربوط به همان فضا را می‌شنویم. بعنوان مثال با وارد شدن به بازار هندی‌ها، موسیقی هندی و در یک کلوپ شبانه موسیقی رگی و در صحنه فرار و زد و خورد، موسیقی چینی همزمان با موسیقی الکترونیک بسیار ضعیفی شنیده می‌شود. در صحنه‌ای که یکی از شخصیت‌های

فیلم به دنبال آدرس و نام کسی می‌گردد موسیقی تیتراژ دوباره تکرار می‌شود. هرگاه در کلوپ شبانه، شخص مورد نظر را می‌بینیم، همان موسیقی رگی تکرار می‌شود و حتی یک بار، خود شخص هم، در دستگاه پخش موسیقی همان موسیقی را اتنخاب می‌کند که پخش شود. به نظر من این همه اشاره‌های واضح به موسیقی، در فیلم هوشمندانه ای که چنین موضوع ظریفی را دنبال می‌کند، زاید است. و د رمقابل، در صحنه‌هایی که لازم بود موسیقی نقش مهمی را انجام دهد( بعنوان مثال صحنه‌ای که پسر آنقدر می‌دود تا آب بدنش را از دست دهد، تا قادر نباشد گریه کند) موسیقی، بسیار خنثی عمل می‌کند و در حقیقت، موسیقی صحنه قبلی ادامه پیدا می‌کند.

در بخش دوم، انتخاب موسیقی California dreamin’ انتخابی بسیار زیباست. این ترانه از نظر ریتم و ضرب آهنگ بسیار مناسب شخصیت فیلم است و  متن آن با موضوع فیلم بسیار هماهنگ است وحتی با چهره بازیگر فیلم هم بسیار همخوانی دارد. موسیقی بعدی که در بخش دوم شنیده می‌شود، ترانه خوابگردها (dreamers) اثر cranberries است که خیلی خوب انتخلب شده و حال هوای شخصیت فیلم را نشان می‌دهد. اما باز استفاده آن در تیتراژ پایان، زیاد خوشایند نیست. موسیقی را که در بخش اول در یک کلوپ شبانه شنیده بودیم، دوباره دربخش دوم، هنگامی که پسر نامه دختر را می‌خواند، می‌شنویم در حالیکه فضای این دو صحنه خیلی با یکدیگر متفاوت است.

بخش موسیقی انتخابی این فیلم بسیار زیرکانه و خوب است اما موسیقی اصلی فیلم، بنظر من می‌توانست بسیار بهتر از این عمل کند و د رمجموع کارگردان در بخش موسیقی بهتر از آهنگساز عمل کرده است.

لیست موسیقی‌های فیلم:

1. Dreamer (Cranberries)
2. Chasing the Metaphysical Express
3. Sensuous Forest
4. Fornication in Space
5. Rain ~ Tear and Sweat
6. Night Snack
7. Entering the Hardboiled Wonderland
8. Rock Like a Dog
9. Heartbreak Interlude
10. Sweat Farewell
11. Random Thoughts (The Cocteau Twins from Bluebeard)

12.California Dreamin' (The Mamas & the Papas)
13.Things in Life (Dennis Brown)
14. What a Difference a Day Makes (Dianah Washington)

 

In the mood for love

محصول 2000. فیلمی بسیار زیبا با موضوعی از عشق، پیوند زناشویی و وفاداری به همسر و یا عشق. فیلمی بسیار ظریف. فیلم برداری و تدوین عالی. برنده هفت جایزه در فستیوال‌های هنگ کنک و دو جایزه در فستیوال کن. فیلمی بسیار دوست داشتنی.

آهنگساز فیلم مایکل گالاسو (Michael Galasso) متولد 1949 در آمریکا. نوازنده برجسته ویولون که آهنگسازی با نبوغ فراوان است. به موسیقی معاصر علاقه فراوانی دارد و با  موسیقیدان‌های ایرانی، هندی و آمریکای جنوبی و آفریقایی، همکاری فراوانی داشته است.  موسقیدانی بسیار برجسته و فعال در سطح جهان.

تیتراژ فیلم بدون موسیقی شروع می‌شود و چند دقیقه بعد، موسیقی جادویی وی به گوش می‌رسد. والسی بسیار زیبا که در همان نخستین لحظات، بیننده فیلم را میخکوب می‌کند. موسیقی آنقدر زیبا شروع می‌شود و به اتمام می‌رسد که راهی برای توصیف آن، جز شنیدن موسیقی و دیدن صحنه‌های زیبای فیلم و تماشای بازیگری استادانه هنرپیشه‌های فیلم، وجود ندارد.

با شروع موسیقی، نفس بیننده در سینه حبس و محکوم به تماشای دقیق فیلم می‌شود. اجرایی بسیار خوب و عالی، صدابرداری بسیار حرفه‌ای موسیقی که تمامی دینامیک موسیقی به نمایش در می‌آید. ساز بندی بسیار زیبا ( شبیه به کوارتت زهی)، حرکت‌های pizzicato که ضرب آهنگ اصلی موسیقی را بر عهده دارد و صدای آرشه ویولن سل         (Cello) که بسیار تاثیرگذار اجرا می‌شود، همگی در اولین دقایق فیلم، بیننده را با فیلمی بسیار خوب روبرو می‌کند و نهایت هماهنگی صدا با تصویر، نور و سرعت تصاویر(32 فریم)، به نمایش می‌گذارد.

در صحنه‌های بعدی، موسیقی انتهایی جز و آمریکای جنوبی از آثار اساتیدی چون Nat king Cole بسیار هوشمندانه انجام شده است. موسیقی‌ای که به خوبی فضای دوره 60 را تداعی می‌کند و در عین حال از کیفیت صدایی بسیار بالایی برخوردار است. این موسیقی‌ها از گنجینه موسیقی ناشر بسیار معتبر جهانی، EMI انتخاب شده است و هماهنگی‌های لازم توسط شعبه EMI در هنگ کنگ صورت گرفته است.

فیلم به خوبی پیش می‌رود و تنها مسئله‌ای که آزار دهنده است ، تکرار بیش از حد این موسیقی زیبا است. در طول این فیلم 9 دفعه موسیقی ابتدای فیلم را می‌شنویم. اگرچه این موسیقی بسیار خوب است، اما تکرار آن تا حدود زیادی به آن صدمه می‌زند. در مواردی حتی از لحاظ زمان بندی، موسیقی با تصویر هماهنگ نیست و ناگهان موسیقی صدایش پایین می‌آید و تمام می‌شود. حتی از شکل‌های دیگر آن تم(variation) استفاده نمی‌شود و دقیقا همان موسیقی تکرار می‌شود که به نظر شخصی من، به موسیقی لطمه فراوانی وارد کرده است. در بخش‌های پایانی نمونه‌ای دیگر از آن تم به گوش می‌رسد که بسیار زیباست ولی باز هم دوبار تکرار می‌شود. نمی‌دانم، شاید این تکرارها توجیهی داشته باشد، ولی برای من بسیار ناراحت کننده بود و حتی در تیتراژ پایان دوباره هردوی این اجراها را می‌شنویم. اگر موسیقی این فیلم اینقدر زیبا نبود، تحمل تکرار آن بسیار سخت بود، اما حالا، مایوس کننده و واضح است که حتما آهنگساز، تعداد بیشتری از انواع تم را نوشته بوده، اما کار گردان، اصرار بر همان یکی داشته است.

در ساخت موسیقی این فیلم، Shigeru Umebayashi هم با Michael Galasso همکاری داشته است.

موسیقی این فیلم چه در بخش موسیقی اتنخابی و چه در بخش موسیقی اصلی فیلم بسیار زیباست و به نظر می‌رسد، در بخش موسیقی، کارکرد آهنگساز بسیار بهتر از کاگردان  بوده است و کاگردان با اصرار بر تکرار موسیقی، به فیلم ضربه وارد کرده است.

لیست موسیقی‌های فیلم:

1.Yumeji's Theme                                                                            

2. Mo-Wan's Dialogue                                                                   

3. Angkor Wat Theme I                                                                

4. In the Mood for Love, I                                                           

5. Aquellos Ojos Verdes - Nat King Cole                             

6. Shuang Shuang Yan                                                                 

7. In the Mood for Love, II                                                         

8. Radio Zhou Xuan Announcement/Hua Yang de Nian Hua                                  

9. Quizás, Quizás, Quizás (Perhaps, Perhaps, Perhaps) - Nat King Cole        

10. Bengawan Solo                                                                        

11. In the Mood for Love, III                                                     

12. Si Lang Tan Mu                                                                        

13. Shuang Ma Hui                                                                         

14. Blue                                                                                               

15. Hong Niang Hui Zhang Sheng                                           

16. Li-Zhen's Dialogue/Te Quiero Dijste [Magic in the Moonlight] - Nat King Cole                                                                                                                           

17. Angkor Wat Theme II                                                           

18. Yue Er Wan Wan Zhao Jiu Zhou                                      

19. Cassanova's Flute                                                                   

20. Yumeji's Theme/Li-Zhen's Dialogue                                

2046

محصول 2004.  فیلمی در مورد داستان نویسی که سعی می‌کند بنویسد. در سال 1997 هنگ کنگ به چین پیوست اما دولت چین اعلام کرد که ساختار هنگ کنگ تا پنجاه سال بعد (2046) تغییری نخواهد کرد. عدد 2046 بعنوان نمادی از عدم تغییر در فیلم استفاده شده است و شماره اتاقی است که در کنار اتاق شخصیت اصلی فیلم قرار دارد. اتاقی که باعث برگشت تمام خاطرات این نویسنده می‌شود و در عین حال در فیلم قبلی ون کار وای، شماره اتاق هتلی بود که دو شخصیت فیلم با هم ملاقات داشتند.   

فیلم از تنهایی، گذشته و عشق صحبت می‌کند. زمان بشکل خطی پیش نمی‌رود شخصیت‌های داستان، خود نمادی از فیلمهای قبلی ون کار وای هستند. فیلم ریتمی آهسته اما گیرا دارد. برنده  ده جایزه در فستیوال‌های فیلم هنگ کنگ و نامزد نخل طلایی کن شد. یکی از جوایز این فیلم برای موسیقی متن است.

آهنگساز این فیلم Shigeru Umebayashi  متولد 1951 است و تا قبل از این فیلم در ساخت موسیقی 30 فیلم، از جمله in the mood for love اثر ون کار وای نقش داشته است.

موسیقی تیتراژ اول با کمی تاخیر، با صدای تیمپانی‌ها شروع می‌شود. ارکستری کامل از زهی‌ها و بادی چوبی‌ها موسیقی را اجرا می‌کنند و ابوا به زیبایی تمام به صدا درمی‌آید. هماهنگی موسیقی با تیتراژ، بسیار زیباست . بعد از تیتراژ موسیقی زیبایی با اجرای ویولن به گوش می‌رسد. موسیقی بسیار زیبایی که حس دلتنگی و تنهایی را بیان می‌کند. و بعد پیانوی سولو. تمامی اجزای موسیقی با ظرافت و زیبایی فراوانی در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند و هرچه که فیلم جلوتر می‌رود، بیشتر متوجه موقعیت پایدار و مهم موسیقی در این فیلم می‌شویم. انگار که همگی، بخش‌هایی از یک aria زیبا هستند که قرار است داستانی عاشقانه، تعریف کند.

در این فیلم از تکرار موسیقی‌های یکسان در بخش‌های مختلف، خبری نیست. شاید تجربه‌های  قبلی ون کار وای، موجب خودداری او از تکرار موسیقی شده است. 2046 از نظر موسیقی بسیار قوی است. زیبایی موسیقی قابل توصیف نیست و بهترین راه برای درک آن، تماشای فیلم است. این فیلم که از ساختاری پیچیده و درهم تشکیل شده است، موسیقی‌ای بسیار روان و ساده، با پیروی از اصول رمانتیسم دارد. موسیقی در فیلم زیاد شنیده می‌شود، گسترش تم اصلی و اجرای آن با سازهای مختلف ( ابوا، ویولن، پیانو، فلوت و حتی در بخش‌های انتهایی سازهای الکترونیک) در فیلم بخوبی استفاده شده است. بخش موسیقی‌های انتخاب شده برای فیلم، بسیار به فیلم کمک کرده است و هرگز جدا از بخش‌های موسیقی اصلی فیلم به نظر نمی‌رسد. صدای خواننده soprano فضای فیلم را بسیار معطر و سحر انگیز می‌کند. ترانه Siboney به بهترین شکل ممکن در فیلم استفاده شده است و بعد  variation بسیار زیبایی از آن پخش می‌شود. در بخش‌های پایانی فرم موسیقی کمی تغییر می‌کند و شبیه به موسیقی تلفیقی می‌شود. اجرای بسیار هوشمندانه صداهای الکترونیک و افه‌های صوتی، به جذابیت موسیقی بیش از پیش می‌افزاید. در بخشی از فیلم که تصاویر سیاه و سفید می‌شوند، گونه جدیدی از تم اصلی را با ریتم rumba می‌شنویم که بسیار زیباست. و بلافاصله گونه دیگری با حرکت استکاتو زهی‌ها و تیتراژ پایان.

در این فیلم، موسیقی  بیننده را بمب باران می‌کند، اما قدرت تصاویر و داستان و سایر عوامل به حدی بالاست که این حجم زیاد موسیقی، از موضوع فیلم جدا نمی‌شود و به نظر من یکی از نمونه‌های بسیار بارز همکاری و هماهنگی کامل میان کارگردان و آهنگساز است.

لیست موسیقی فیلم:

1.         Main Theme
Shigeru Umebayashi

2.         Siboney [Instrumental]
Xavier Cugat

3.         Sway
Dean Martin

4.         The Christmas Song (Fast Version)
Shigeru Umebayashi

5.         Julian et Barbara
Deierue Georges

6.         Siboney
Connie Francis

7.         Interlude I
Shigeru Umebayashi

8.         Polonaise
Shigeru Umebayashi

9.         Casta Diva (From The Opera "Norma")
Angela Gherorghiu

10.       Perfidia
Xavier Cugat

11.       Main Theme (Rumba Version)
Shigeru Umebayashi

12.       Lost
Shigeru Umebayashi

13.       Dark Chariot
Peer Raben

14.       Sysiphos At Work
Peer Raben

15.       Decision
Zbigniew Preisner

16.       Long Journey
Shigeru Umebayashi

17.       Adagio
Secret Garden (Featuring David Agnew)

18.       INterlude II
Shigeru Umebayashi

19.       The Christmas Sond
Nat King Cole

20.       Main Theme (Train Remix)
Shigeru Umebayashi

Eros “ the hand”

محصول 2004. فیلمی در مورد عمق عشق. فیلمی کوتاه در یک فیلم سه قسمتی.  داستانی بسیار ظریف و هوشمندانه. رفتار یک معشوق. فیلمی بسیار زیبا.

Peer raben متولد 1940آلمان.  با سابقه ساخت بیش از پنجاه فیلم در زمان ساخت موسیقی Eros، وظیفه ساخت موسیقی و انتخاب موسیقی را بر عهده گرفت.

بیشتر فیلم سکوت است و یا از موسیقی مردمی هنگ کنگ استفاده شده است که به نظر می‌رسد انتخابی باشد. اما تم اصلی فیلم، قطعه‌ای موسیقی است اثر آنتونیونی (Michelangelo Antonioni)  که در فیلم دوبار شنیده می‌شود. موسیقی بسیار خوب انتخاب شده و تاثیری عمیق بر شنونده می‌گذارد. بخوبی زوایای دیگری از صحنه را بیان می‌کند که شاید تصویر نمی‌تواند گویای آن باشد. موسیقی‌ای هر چند کوتاه ولی بسیار موثر.

سایر موسیقی‌هایی که در این فیلم کوتاه شنیده می‌شوند، تقریبا نقش حاشیه دارند و باز هم بسیاری از آنها تکرار می‌شود. تم اصلی همان قطعه Antinioni است که بسیار تاثیر گذار عمل می‌کند. موسیقی باروک که توسط یک ارکستر کوچک مجلسی اجرا شده است.

ون کار وای در این فیلم به خوبی نشان داده است که موسیقی، اگر درست انتخاب و یا ساخته شود، حتی در زمان کوتاه ( یک دقیقه و نیم) می‌تواند عمیق‌ترین تاثیر را بر بیننده  داشته باشد.

لیست موسیقی "دست":

 صفحه اسلی      صفحه قبلی